Реката се запознава со пливање, а човекот со разговор.

петак, 23. март 2012.

GLOBE во Македонија


GLOBE  vo Makedonija 
( вo OU "Dimitar Miladinov" )

Современато учење не се сведува само на знаење туку и на разбирање. Тоа го постигнуваме со работа на разни воннаставни и проектни активности. Нашите проекти се во вид на самостоен истражувачки труд преку кој се оспособуваме да користиме литература, набљудуваме појави, изведуваме заклучоци и решаваме проблеми. На овој поинтересен начин се запознаваме со научните откритија, го осознаваме непознатото и го продлабочуваме сопственото знаење. Се здобиваме со вештини кои ни овозможуваат да го препознаеме и да го решиме проблемот, да соработуваме и да комуницираме. Секој проект е поврзан со специфични знаења кои ги повторуваме и применуваме, а на тој начин ги научуваме сo разбирање. Еден од тие проекти е проектот ГЛОБЕ.
Тоа не е само училишен проект, туку проект од пошироко значење.
Со извршување на проектните активности учениците научуваат повеќе, стануваат повешти, развиваат еколошка свест, создаваат пријателства ширум светот, се оспособуваат за работа со нови технологии.
ГЛОБЕ училиштата имаат полза од вакви проекти (остваруваат контакти со други училишта од земјата и од светот, создаваат добар имиџ), како и локалната средина (може да ги искористи податоците за решавање на некој проблем), медиуми (интересни теми за образовни содржини), а и државата (транспарентна политика и можност за подобра меѓународна позиција).

ГЛОБЕ (Global Learning and Observation to Benefit the
Environment – учење и набљудување во корист
на животната средина)

Нашето училиште веќе 14 години е вклучено во проектот ГЛОБЕ – глобално набљудување и учење во корист на животната средина.
Тоа е светска научна и образовна програма што ја координира работата на учениците, наставниците и научниците од целиот свет во проучувањето и разбирањето на глобалната животна средина.
Со моите ученици (учениците од ОУ "Димитар Миладинов") ја мериме температурата на воздухот (минимална, максимална, моментална),температурата на почвата, влажноста на воздухот, атмосферскиот притисок и количеството на врнежи. Собраните податоци преку интернет ги внесуваме во единствената Светска база на податоци. Секое ГЛОБЕ училиште е регистрирано со име и координати на серверот и имаат своја лозинка.
Мерејќи и забележувајќи ги важните карактеристики на животната средина во истражувачкото подрачје на училиштето, се запознаваме и на непосреден начин го доживуваме нашето опкружување, ги запознаваме научните методи за мерење, прикажување и толкување на податоци. Од овој проект создадовме многу одделенски потпроекти на тема екологија и еколошка етика со кои станавме познати во Македонија и надвор од Македонија.
Резултатите од извршените мерења се внесуваат преку интернет мрежата на интернет страницата на GLOBE серверот (www.globe.gov) Секое GLOBE училиште си има свое корисничко име и лозинка. Еден од основните податоци што го бара GLOBE серверот при внесување на резултати е и локацијата на мерното место која се утврдува со уредот GPS-Глобален систем за позиционирање. При внесувањето на податоци во протоколот за атмосфера се бара или има неколку опции за видот на инструментот што е искористен при мерењата. Потребно е да се назначи соодветниот вид или единица за мерење. Доколку имаме некое неусогласување или неточност податоците нема да ни бидат прифатени.
За извршување на задачите од овој проект, покрај метеоролошката куќичка, мерните инструменти, компјутер и интернет, потребни ни се хамери, хартии во боја, лепаци, принтер, боја за принтер и други канцелариски метеријали да можеме да изработуваме материјали за промоција на самиот проект. Поради недостиг од овие материјали многу малку се знае за нашата работа во нашата средина, но сепак опстојуваме без ничија помош и до сега внесовме над 11000 податоци.

По извршените мерења ја отвораме интернет страницата на ГЛОБЕ серверот: www.globe.gov и го испишуваме корисничкото име и лозинката. Го отвораме подрачјето за кое сакаме да внесеме податоци и ги внесуваме.

Нашите ученици во неколку наврати бараа докази за климатските промени во Македонија. Ги споредуваа температурите во исти периоди од годините и дојдоа до значајни резултати. Во 2009 година, дојдовме до заклучок:
"ШТО СЕ СЛУЧУВА ВО МАКЕДОНИЈА?
Од мерењата заклучивме:Температурите во некои периоди од годината енормно се зголемуваат, а во некои периоди од годината опаѓаат, така што има минимална разлика во вредностите на средни годишни температури. Такво колебање на температурите влијае на климата во Македонија и таа се менува. Немаме веќе остри студени зими ниту пак жешки лета."

Во 2010 година заклучивме:
"Апсолутно годишно колебање на температурата на воздухот во последните 2 години е се со помала вредност. Во 2008 година изнесуваше 51°C, како и во 2009 година 51 °C. ( Тоа е разлика од апсолутна годишна максимална и апсолутна годишна минимална температура. )
Во педесетите и шеесетите години апсолутното колебање на температурите изнесувало и до 70 °C.
Ова е само показ дека климата во Македонија навистина се менува. Немаме веќе остри зими и жешки лета. Завладеа умерената клима.
Доказ за промената на климата се и растенијата кои некогаш не можеле да опстојат на нашата почва, а денес се одгледуваат успешно и со се поголеми приноси. Тоа се маслинките, кивито, бананите, лимоните, кикирики и други јужни овошја."
Оваа година ја истражувавме влажноста на воздухот и ја споредувавме со изминатите години.
Средната влажност на восдухот во 2008 год. изнесувала 67 %, а во 2009 год. 71%начи поголема влажност на воздухот имавме во 2009 год. за 4%), 2010 година средната влажност изнесувала 72 % (значи се зголемува).
Карактеристично за 2008 година е тоа што дождовите врнеле најчесто во доцните попладневни часови, додека во 2009 и 2010 година дождовите врнеле во утринските часови.
Затоа на нашиот график за 2009 и 2010 година имаме двојно повеќе денови со влажност од 100%.
Сите наши мерења можете да ги видите на:

Од ГЛОБЕ се создаде ЕНО (глобално виртуелно училиште)

Со ГЛОБЕ се чувствуваме како "изгубени", секој ден во исто време мериме, внесуваме податоци и толку. Немаме на друго место да покажеме колку сме биле вредни освен на натпреварите организирани од Народна техника, област метеорологија. Единствена убава работа што произлезе од ГЛОБЕ е ЕНО еколошко виртуелно училиште со седиште во Финска, чии членови сме веќе петта година.
Со ЕНО имаме добра соработка со 120 земји од светот.
Два пати во годината со нашите пријатели ширум светот садиме дрвја и организираме еко кампањи.
Убаво е кога имаш со некого да ги споделиш плодовите од твојата работа. Дел од сработеното како ЕНО училиште можете да видите на:



Сакаме проектот ГЛОБЕ да заживее и да се поддржи како што се поддржува во другите земји, на пример Хрватска.
Иако работиме како и тие, дури имаме измерено и внесено многу повеќе податоци од многуте основни училишта ширум светот, нашиот труд не можеме да го споделиме и споредиме со други училишта.
Другите држави секоја година организираат ГЛОБЕ смотри и натпревари на кои презентираат се што сработиле во текот на годината.
Што прават ГЛОБЕ училишта во Хрватска можете да видите на:

Користена литература:
Прирачник за спроведување на GLOBE програмата;
Интернет - www.globe.gov
 трудови од нашите соученици.
 

GLOBE in Macedonia

Our country became a member of GLOBE(Global learning and observations for benefit the enviroment ) on 24 August 1998, by initiative and coordination of Ministry of the environment and planning. Our students ( the students of OU” Dimitar Miladinov” ) are measuring the temperature of the air (minimal, maximal and current),the temperature of the ground, the humidity of the air, the atmospheric pressure, the amount of rainfall and the cloudness. The collected data, by the Internet are imported in the only World’s base of data. Until now we have imported more than 11 000 data.
Our previous students couple of times were looking for proofs for the climate changes in Macedonia. They were comparing temperatures in the same time of the year and they found out something very important.
My classmate Tea in 2009 wrote:
WHAT’S HAPPENING IN MACEDONIA?’’
From my measurements I found out:
The temperatures in some periods from the year increase enormously, and in other periods they decrease, so there is a minimal difference in values on the average annual temperatures. That kind of the temperatures affect on the climate in Macedonia and it changes. We don’t have anymore harsh cold winters or hot summers.’’
On the similar project worked and Emilija in 2010 and she wrote:
The annual fluctuations of the air temperature in the last 2 years are with smaller values. In 2008 it was 51°C, just like in 2009 when it was 51°C (That’s the difference of the annual absolute maximum and annual absolute minimum temperature).
In the 50s and 60s the fluctuations of the temperature amounted to 70°C. This is just a proof that the climate in Macedonia really changes. We don’t have anymore harsh winters and hot summers. It took over the moderate climate.
Proof of changing climate are and plants that couldn’t survive on our soil/ground before, but today they are successfully grown and with bigger yields. Those are: olives, kiwi, bananas, lemons, peanuts and other southern fruits.
This year we explore the humidity of the air and we compare that with the last years’.
The average humidity in 2008 amounted to 67 %, in 2009 amounted to 71% (that means that we had higher humidity in 2009 for 4 %), in 2010 the average humidity amounted to 72% (so it increases). Typical for 2008 is that the rainfalls were usually in the late afternoon, while in 2009 and 2010 the rains were in the morning.
That’s why our graph for 2009 and 2010 has twice as many days with humidity of 100%
school “Dimitar Miladinov”
Macedonia
Aida Petrovska

субота, 17. март 2012.

МОЈАТА ТАТКОВИНА МАКЕДОНИЈА (Струмица)

Струмица

     Струмица, град лоциран во југо-источниот дел од Македонија. Со вкупна популација од околу 100.000 жители, со сите околни населби, Струмица е најголемиот културен и економски центар во овој дел. Старото име на градот, Астраион во превод би било градот под ѕвездите. Чисто небо покриено со ѕвезди. Градот е познат по Царевите Кули. Едно од најпознатите случувања во Струмица е карневалот, кој е остаток од паганските традиции. Оваа манифестација се одвива секоја година околу тримери.
СТРУМИЧКИ КАРНЕВАЛ

Околу градот Струмица се распослани селата: Баница, Банско, Белотино, Вељуса, Водоча, Габрово, Градско Балдовци, Дабиље, Добрејци, Дорломбос, Злешево, Костурино, Куклиш, Мемешли, Муртино, Орманли, Попчево, Просениково, Раборци, Рич, Сачево, Свидовица, Три Води и Чепели.
Цареви Кули

Денешното име градот го добил според името на ќерката на некој локален словенски владетел - Струма, за која и денес се раскажува во преданието, а чиј гроб сведочи за нејзиното предвство. Бугарскиот кнез Борис во 864 година, станал христијанин и набргу потоа христијанството се раширило и низ нашите краишта. Тогаш биле добиени (од византиската црква) коските на 15 Тивериополски маченици, ископани во Тивериопол во Мала Азија и пренесени во Струмица — Тивериопол. За нив била изградена црква. Како епископија Струмица постои низ целиот среден век и во црковните документи го задржува грчкото име, Тивериопол.
15 Тивериополски маченици

Од 986 до 1018 г. Струмица се наоѓала во рамките на државата на Самуил и на неговите наследници. Од 1018 до 1330 г. егзистирала во рамките на Византија, со покуси прекини од крајот на 12. до средината на 13. век. Имено тогаш со неа владееле локалниот феудалец Добромир Хрс (од околу 1185 до 1202 г.), а потоа наизменично Бугарите, Латините од Солун и царевите од Никеја. Србите ја зеле Струмица во 1330 г., а Турците во 1385 г.   Во турскиот период Струмица постои како градче со мешано турско и христијанско население и седиште е на една голема каза.
Смоларскиот водопад

Смоларскиот водопад се наоѓа на северните падини на планината Беласица, во долниот тек на Смоларска река, десна притока на реката Струмица, на надморска висина од 600 м во регионот на селото Смолари.
Вкупната височина на вертикалниот отсек на Смоларскиот водопад изнесува 39,5 метри. Водопадот е тектонски предиспониран со раседна структура која лежи попречно на правецот на течењето на водата на Смоларска река. На дното од водопадот формиран е џиновски лонец, чија должина во правец на течењето на речната вода изнесува 5 метри, широчината е 11 метри, а длабочината се движи од 0,5 до 0,7 метри.
Струмица

Реката Струмица или Струмешница е река која се наоѓа во југоисточниот дел на Република Македонија и потоа со своето корито навлегува во Република Бугарија каде се влива како десна притока на реката Струма. Должината на реката е 114 километра, од кои 81 на територијата на Република Македонија и 33 на територијата на Република Бугарија. Оваа река претставува и најголемата притока на Струма.
Колешкиот водопад

Колешкиот водопад кој се наоѓа на планината Беласица, еден од ретките во Македонија, восхитува во секое годишно време - лете ќе ве освежи, а зиме ќе ве зачуди со својата замрзната убавина! Сега, до него може да се стигне лесно и брзо, благодарение на патеката што ја изградија жителите на селото Колешино. Селото Колешино се наоѓа во близината на Ново Село, Струмичко. До него води асфалтен пат, преку Ново Село.

ВОДОЧА – Манастир Св. Леонтиј


На излезот од селото Водоча, на само четири километри северозападно од Струмица, се издигаат куполите на црквата Свети Леонтиј, древното седиште на Струмичките митрополити. Водочкиот манастир за прв пат се спомнува во повелбите на византискиот цар Василиј Втори во 1018 годна кога била уништена Самуиловата држава и биле ослепени 14000 војници од Самуиловиот ред. Поради оваа вадење на очи, селото го добило името Водоча.




Манастирот Св. Богородица - Вељуса е изграден во средниот век, во византискиот период, на оддалеченост од 7 км западно од Струмица во с. Вељуса се наоѓа манастирската црква Света Богородица Милостива (Елеуса), посветена на празникот Воведение на Пресвета Богородица (21 ноември стар и 4 декември нов стил). Според изворно богатата историска документација зачувана за овој манастир (присутни во Светогорскиот манастир Ивирон) оваа црква го зазема едно од најзначајните места во црковната и културната историја не само во југоисточниот дел на Македонија , туку и на Балканот.


субота, 3. март 2012.

Шарко и Жапко го спасуваат светот (Doggy & Froggy Save The World)

http://www.volvoadventure.org/projectsGallery.aspx?year=2011



http://www.volvoadventure.org/projectsGallery.aspx?year=2012
Шарко и Жапко го спасуваат светот





Вовед:
Проектот е од областа на екологија, поточно ги опфаќа повекегодишните проектни активности во кои учествуваме во периодот од 1998 до 2010 год. Онаа што го започнале нашите претходници ние го продолживме и се гордееме со стореното. Веќе 12 години сме ГЛОБЕ училиште, 4 години ЕНО училиште, 2 години АРМАЛОВО училиште, 4 години ЕКО училиште, а завршивме и многу наши Еко проекти предводени од нашите екологисти чии маскоти се Шарко и Жапко.
Се обидуваме да го решиме проблемот на глобалното затоплување и климатските промени и да оставиме убави спомени на Земјата.
Цели на проектот:
- Сакаме на сите жители на нашиот град да им ја наметнеме грижата за нашата планета;
- Сакаме да не подржат сите училишта ширум светот и да влијаат на  жителите во своите земји; 
- Сакаме да живееме во почиста и позелена средина

- Сакаме целосно да се исфрлат од употреба најлонските  кеси;
- Сакаме целосно да се отстранат пластичните шишиња;
- Не сакаме диви депонии;
- Сакаме секое празно место да биде засадено со дрво или цвет?


Како ја истраживме потребата од нашиот проект 
Направивме повеќе истражувања. Најинтересниот начин на прибирање на значајни информации е од најмалите соученици. Им одржуваме неколку работилници (изработувавме играчки и честитки од отпад) и им дадовме задача да набљудуваат и да не известуваат, како се однесуваат возрасните во нивното семејство: 
Кога одат да купуваат, дали носат платнени торби? 
Како ги мијат рацете?
Дали се тушираат или ја полнат кадата при бањање?
    Какви светилки користат? 

Истражување во однос на историјата на нашиот проект: 
13 години успешно го спроведуваме меѓународниот проект „GLOBE“ (глобално учење и набљудување во корист на животната средина), 3 години „ENO“ ( околина на линија), 2 години„ARMAL“ - заштита на питката вода во училиштето и многу други училишни проекти како што се: "Македонија – ризница на здава храна"; „Вреди да се штеди“; „ Кажи да, да за животот“; „Одржување на личната хигиена“; „Светилки за оние без светлина“, „Како јас да придонесам да се намали загадувањето и глобалното затоплување на планетата Земја „ и др. 
Сите ги почувствувавме придобивките од секоја проектна активност. Податоците од „ГЛОБЕ“ ги користиме во редовната настава по физика за натпреварите по метеорологија (2009 год. Освоивме II награда на државниот натпревар – Теа Спасовска, 2010 год. IV награда – Емилија Лазаровска).
Со „ЕНО“ создадовме пријатели низ целиот свет. Со нив досега засадивме повеќе од 50 000 дрвца, ги направивме првите кампањи против климатските промени, научивме многу за животната средина, истите знаења ги користевме за натпреварите по екологија (2009 год. III награда на регионален натпревар– Вера Трајчева, 2010 год. III награда - Ангела Трајковска)
Од „АРМАЛ“ Мариборската леарница добивме 15 чешми – за проектот „Заштита на водите“.
За сработеното во 2009-2010 год. во училиштето донесовме 70 сертификати и 21 диплома.


Каква беше ситуацијата на самиот почеток од проектната активност?
Ситуацијата на нашите почетоци е помалку интересна од почетоците на нашите претходници. Како што раскажуваат, редовно ги мереле температурите на воздухот и почвата, влажноста на воздухот, облачност, но немале интернет и не можеле редовно да ги праќаат податоците. Оделе во интернет кафулиња, и по разни претпријатија молеле да им се дозволи да ги испратат податоците. Кога ја собирале пластиката и отпад по дворовите им се смееле врсниците. На нас тоа не ни се случува. Имаме интернет дома и никој не ни се смее за нашата работа. Често не пофалуваат, но ние сакаме да ни се придружат.


http://www.youtube.com/watch?v=1HXnNfqhPS8&feature=channel_video_title
http://www.youtube.com/watch?v=z0Y5P4wkPqc&feature=channel_video_title
http://www.youtube.com/watch?v=GMCjDlM7lHQ&feature=channel_video_title

На приложените линкови можете да видите:
  • Внесовме над 9500 податоци на ГЛОБЕ,
  • Освоивме награда за труд на тема ГЛОБАЛНО ЗАТОПЛУВАЊЕ – 2009 и 2010,
  • Редовно учествуваме на ЕКО конкурси и освојуваме награди,
  • Освоивме награди за трудовите на теми од ЕКОЛОГИЈА во 2009 и 2010,
  • Освоивме награда во конструкторство 2010 (Теслин трансформатор од отпадоци),
  • Изработивме еколошка машина која пренесува енергија,
  • Направивме ЕКО календар,
  • Организиравме неколку кампањи против климатските промени и др.
Наши досегашни резултати:
- Научивме да организираме ефектна ЕКО – кампања,
  • Научивме да изработиме еко – постер, еко – маска, еко – флаер, еко – парола, еко – порака и друг пропаганден материјал за подигнување на еколошка свест.;
  • Ја запонаваме пошироката јавност со наши проекти.
  • Засадивме многу дрвја.
  • Исчистивме многу депонии.
  • Учиме да соработуваме со локалната самоуправа и медумите;
Ги учиме возрасните да ја почитуваат нашата планета, да направат секој ден да биде Ден на планетата Земја и да ни ја остават во наследство здрава.
 
Како го мериме нашиот успех:
По квалитетот на трудовите со кои учествуваме на разни натпревари и добро се пласираме, по заклучоците до кои доаѓаме со нашите истражувања, а подоцна биле потврдени од некои научни институции, по количествата на собраните пластични шишиња, по бројот на засадените дрвца . . . .

Кус опис на проектот:
Да живееш, значи да бидеш одговорен, како за своите дејствија, така и за дејствата на другите. Ако својата одговорност ја оставиш во туѓи раце, ја ризикуваш не само твојата иднина, туку и иднината на целата планета.

Историја на проектот:
Проектот Шарко и Жапко го спасуваат светот започна на 21.09.2007 год. Кога се приклучивме кон виртуелното еколошко училиште ЕНО, со седиште во Финска.
Ја прифативме нивната маскота – жабецот Франк, на која за многу кусо време и додадовме и нашата маскота, малото кученце – Шарко. Се што сработиле малите Шарко и Жапко запишавме во стихови. Со стихотворбата е опишана историја на нашиот проект.

ШАРКО и ЖАПКО ГО СПАСУВААТ СВЕТОТ

Предминатата година
малиот Шарко,
го спасуваше светот,
а минатата садеше дрвја
и го боеше цветот.

Оваа година,
малиот Шарко
се здружи со умниот
жабец Жапко.

Сега се во мисла,
двете умни глави:
Што понатаму
со светот да се прави?

Само со работа
не гледат спас,
ќе мора силно
да кренат глас.

Решија цврсто
двете умни глави,
на загадувањето
крај да му се стави.
Им се придруживме вчера,
кренавме глас,
за планетата наша
побаравме спас.

Шарко и Жапко,
добро се согласуваат
и од секој отпадок
нешто ново составуваат.

Најдобри се другари
и не мислат на делба,
од секој собран отпадок
прават нова желба.

Направија честитки
за божиќ што отиде
сакаат чисто и весело
на сите да ни биде.

Денес пак се тука,
со нив се е можно,
од Вас сега бараат
да настапите сложно.

Од вас помош бараат,
кренете го гласот,
ппријатели наши,
во вас лежи спасот.

Активности од една манифестација:
КАМПАЊА ПРОТИВ КЛИМАТСКИТЕ ПРОМЕНИ
  • На 21 септември наутро се поделивме на две групи,
  • Помалата група (30 ученици) отидоа во Ѕвон – МТВ,
  • Другите отидоа во училишниот двор каде точно на пладне садеа дрвја, одржаа говор и мала приредба за Шарко и Жапко
  • Од дворот отидоа на плоштад каде на случајните минувачи им делеа флаери и страничници со еко пораки.
  • Целиот настан го следеше новинарот од Наш свет и развигор.
  • Ги известивме пријателите низ целиот свет (сите ЕНО виртуелни училишта од 120 земји) кои на ист начин го одбележале овој ден – Ден на мирот.

Резултати од активностите:
Сите ги почувствувавме придобивките од секоја проектна активност. Податоците од „ГЛОБЕ“ ги користиме во редовната настава по физика и за натпреварите по метеорологија .
Со „ЕНО“ создадовме пријатели низ целиот свет. Со нив досега засадивме 50 000 дрвца, ги направивме првите кампањи против климатските промени, научивме многу за животната средина, истите знаења ги користевме за натпреварите по екологија.
Од „АРМАЛ“ Мариборската леарница добивме 15 чешми – за проектот „Заштита на водите“.
За сработеното во 2009-2010 год. во училиштето донесовме 70 сертификати и 21 диплома.
Забележуваме дека екологија е се почеста тема по медиумите, често не канат да гостуваме во училишните ТВ емисии, за нас пишуваат медиумите.
Сметаме дека сме едни од виновниците што се намалува употреба на најлонските кеси, што имаме помалку депонии и се зголеми продажбата на штедливите светилки.

Користена литература:
трудови од нашите соученици
ОУ "Димитар Миладинов"
Општина Центар Скопје
Клуб "Млади истражувачи"
април 2011